Meer info over het evenement
Het jaar 1802 was voor Beethoven heel bijzonder, zowel in zijn privéleven als in zijn compositieproces. Dat najaar schreef Beethoven de brief die nu bekend staat als het “Heiligenstadt testament”, waarin hij duidelijk worstelt met zijn privéleven. In dezelfde periode vertelde Beethoven, verwijzend naar zijn composities, aan zijn vriend Wenzel Krumpholz dat hij maar weinig tevreden was met zijn eerdere werken en van plan was een “nieuw pad” te bewandelen. Na deze verklaring schreef hij de Drie Sonates, Op.31 (inclusief de Tempest-sonate) en de Eroica-variaties Op. 35, die inderdaad vernieuwende tonen schrijven in vergelijking met zijn eerdere werken in onder meer zijn vormgebruik en onverwachte variatietechniek.
“Ongeveer 10 jaar geleden leidde een kort telefoontje me onverwachts tot een heel bijzondere ontmoeting met een originele Weense vijf en een half octaaf fortepiano gebouwd door Frère et Sœur Stein (Wenen, 1802). Hoewel het op dat moment niet bespeelbaar was, voelde ik me, door dit instrument zorgvuldig te bekijken, sterk aangetrokken tot het eenvoudige maar verfijnde ontwerp. Slanke hamerstelen vormden prachtige lijnen en zagen er op de een of andere manier dynamisch uit, ondanks hun delicatesse. Dagenlang heb ik me er voortdurend over afgevraagd en probeerde me het geluid van dit instrument voor te stellen. Deze piano had me zeker een onvergetelijke geur bezorgd. Uiteindelijk vroeg ik om het te laten restaureren en werd officieel de eigenaar van dit instrument. Na de restauratie in 2011 heb ik er voor het eerst op gespeeld en heb ik de stem gehoord. Het is onmogelijk om onder woorden te brengen hoe opgewonden ik was. Dit was het begin van mijn eigen ‘nieuwe pad’ met dit instrument. Het was een grote uitdaging voor mij om eraan te werken, maar toch bleef het een grote vreugde en inspiratie. ” (Keiko)
Het pianobedrijf Frère et Sœur Stein werd in 1794 opgericht door de broers en zussen Nanette en Matthäus Andreas Stein. Ze waren de dochter en zoon van Johann Andreas Stein, die zelf een piano-maker was waar Mozart erg enthousiast over was, en ze volgden strikt de traditie van de techniek van hun vader. Frère et Sœur Stein ging door tot 1802, toen Matthäus Andreas zich losmaakte om een bedrijf voor zichzelf te beginnen, toen de filosofie voor het bouwen van piano’s begon te veranderen in het creëren van meer volume. De fortepiano die voor deze opname is gebruikt, is een van de laatste piano’s die de Steins samen hebben gebouwd en weerspiegelt het toppunt van design uit die tijd: een perfecte balans tussen mechanisme en verhoudingen, resulterend in een voortreffelijke klankkleur in de registers. Het verschilt van de meeste andere Weense instrumenten uit dezelfde periode, omdat het geen ‘backcheck’ heeft (die de hamer vangt nadat hij op de snaren heeft geslagen om te voorkomen dat de hamer stuitert). “Het proberen om dit instrument te bedienen zonder een backcheck is voor mij een van de grootste uitdagingen geweest. Als ik de toets zelfs iets te hard aansla, stuitert de hamer onmiddellijk terug en slaat tweemaal op de snaren. Aan de andere kant, wanneer correct gespeeld, is de actie erg soepel. Door zacht te spelen, voelt het alsof de individuele noten in elkaar overgaan en de karakters van de akkoorden verlichten. “In tegenstelling tot andere componisten blinkt Beethoven uit in het aan het licht brengen en het ten volle benutten van de kenmerken en speciale kenmerken van de fortepiano … maar men moet een heel goed instrument hebben om de verschillende bewegingen te bespelen, zoals bijvoorbeeld de hele eerste beweging, tot op zekere hoogte. De vriendschap tussen Beethoven en pianobouwer Nanette Streicher (née Stein) is bekend. Het is niet te onderschatten hoeveel Nanette’s kennis als pianobouwer en technicus heeft bijgedragen aan de muziek van Beethoven. Met deze feiten in gedachten, heb ik Beethovens pianowerken verzameld die rond 1802 zijn geschreven en gepubliceerd om de eerste opname op dit instrument te maken, gemaakt in hetzelfde jaar, door Frère et Sœur Stein. Dit instrument is nieuw leven ingeblazen door de restaurateur Sietse Kok. Zijn restauratieproces ging eerst door een intensief onderzoek naar dit instrument om de pianomethode van Frère et Soeur Stein te ontrafelen. Op basis van dit concept maakte hij eerst een replica van het instrument en restaureerde uiteindelijk het origineel. Ik ben hem enorm dankbaar voor zijn geweldige werk. ” (Keiko) Programma Pianosonate nr. 17 in d klein, Op.31-2 ‘The Tempest’ Pianosonate nr. 14 in cis mineur Quasi una fantasia, Op.27-2 ‘Moonlight Sonata’ 15 Variaties en een fuga over een origineel thema voor piano in Es, Op.35 ‘Eroica Variations’
